Những sai lầm khi dạy con học mà phụ huynh hay mắc phải

Những sai lầm khi dạy con học mà phụ huynh hay mắc phải

Việc đồng hành cùng con trong quá trình học tập là mong muốn của hầu hết phụ huynh. Tuy nhiên không ít cha mẹ lại vô tình tạo áp lực hoặc định hướng chưa phù hợp khiến con gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức. Nhận diện những sai lầm thường gặp sẽ giúp phụ huynh điều chỉnh phương pháp, từ đó hỗ trợ con học tập hiệu quả và thoải mái hơn.

7 sai lầm phổ biến khi dạy con học

1. Ép con học quá nhiều giờ trong ngày

Không ít phụ huynh cho rằng học càng nhiều thì kết quả học tập sẽ càng tốt. Tuy nhiên, trẻ em cũng cần thời gian nghỉ ngơi và giải trí để tái tạo năng lượng. Khi phải học liên tục, trẻ dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, giảm khả năng tập trung và khó tiếp thu kiến thức mới. Về lâu dài, trẻ sẽ chán học và hình thành tâm lý né tránh.

2. Không tôn trọng khả năng và tốc độ học của con

Mỗi trẻ có một khả năng tiếp thu và phong cách học khác nhau. Một số trẻ hiểu bài nhanh nhưng cũng có những em cần nhiều thời gian hơn để nắm vững kiến thức. Nếu phụ huynh yêu cầu con học theo tốc độ hoặc thành tích của người khác, trẻ sẽ dễ bị áp lực, lo lắng và thiếu tự tin. Tôn trọng khả năng và đồng hành cùng con là bước quan trọng giúp trẻ phát huy thế mạnh và cải thiện điểm yếu một cách tự nhiên.

3. Thường xuyên la mắng khi con sai

Nhiều cha mẹ nghĩ rằng la mắng sẽ giúp trẻ nhớ lâu và không lặp lại sai lầm. Thực tế, việc này thường tạo ra tác dụng ngược. Khi bị mắng, trẻ cảm thấy sợ hãi, mất tự tin và không dám đặt câu hỏi khi chưa hiểu bài. Trẻ sẽ bỏ lỡ cơ hội được giải thích, dẫn đến lỗ hổng kiến thức ngày càng lớn.

4. Can thiệp quá sâu vào bài tập của con

Một số phụ huynh có thói quen làm hộ bài hoặc sửa lỗi trực tiếp cho con thay vì hướng dẫn cách tự tìm ra đáp án. Hành động này khiến trẻ dần phụ thuộc, không rèn luyện được khả năng tư duy độc lập. Về lâu dài, trẻ sẽ thiếu kỹ năng giải quyết vấn đề và khó tự học khi không có sự giám sát của cha mẹ.

5. Không xây dựng thói quen học tập cố định

Việc học không có thời gian biểu cụ thể dễ khiến trẻ bị phân tâm và khó duy trì sự tập trung. Khi lịch học thay đổi thất thường, trẻ khó hình thành thói quen kỷ luật, dẫn đến tình trạng học đối phó hoặc làm bài vào phút cuối. Thói quen học tập ổn định giúp trẻ biết sắp xếp thời gian hợp lý và duy trì hiệu quả học lâu dài.

6. Đặt kỳ vọng quá cao

Kỳ vọng con luôn đạt điểm cao hoặc đứng đầu lớp tạo áp lực tâm lý lớn cho trẻ. Khi phải cố gắng chỉ để đáp ứng mong muốn của cha mẹ, trẻ dễ học theo kiểu ghi nhớ máy móc thay vì tìm hiểu bản chất.

7. Thiếu sự động viên và ghi nhận

Trẻ em cần được khích lệ để cảm thấy nỗ lực của mình được trân trọng. Nếu phụ huynh chỉ chú ý đến điểm số mà bỏ qua sự cố gắng, trẻ sẽ mất động lực và hứng thú học tập. Lời khen đúng lúc dù nhỏ cũng có thể tạo ra ảnh hưởng tích cực, giúp trẻ tự tin trong việc học.

Những sai lầm trong thực tế

Trường hợp của gia đình chị H. tại Hà Nội
Chị H. có con trai học lớp 5. Nhằm chuẩn bị cho kỳ thi cuối năm, chị lên lịch cho con học thêm ba môn mỗi ngày, ngoài giờ học chính ở trường. Lịch học bắt đầu từ 7 giờ sáng đến 9 giờ tối, chỉ nghỉ giữa các buổi. Sau hai tuần, con chị có dấu hiệu mệt mỏi, không tập trung, điểm kiểm tra giảm và thường xuyên kêu đau đầu.

Nhận thấy tình hình, chị H. trao đổi với giáo viên chủ nhiệm và được khuyên giảm số giờ học thêm, tăng thời gian nghỉ ngơi. Chị cũng thay đổi cách hỗ trợ: chị để con tự làm bài, chỉ hướng dẫn khi con hỏi. Sau khoảng một tháng, con trai chị bắt đầu lấy lại sự hứng thú với việc học, tự giác làm bài và chủ động hỏi khi chưa hiểu.

Trường hợp của anh T. ở TP. Hồ Chí Minh
Anh T. thường xuyên la mắng con gái lớp 3 khi con làm sai bài toán. Dù ban đầu con có cố gắng hơn nhưng dần dần bé trở nên sợ học môn Toán và không muốn làm bài ở nhà. Khi nhận được góp ý từ giáo viên, anh T. thay đổi cách tiếp cận: khuyến khích con thử lại nhiều cách khác nhau, giải thích bằng ví dụ dễ hiểu và khen khi con có tiến bộ dù chưa đúng hoàn toàn. Chỉ sau một thời gian, bé bắt đầu tự tin hơn, sẵn sàng hỏi và tìm tòi thêm ngoài sách giáo khoa.

Dạy con học là quá trình cần sự kiên nhẫn, thấu hiểu và đồng hành đúng cách. Mỗi trẻ có khả năng riêng, vì vậy cha mẹ cần lắng nghe, tôn trọng và khích lệ con trong từng bước tiến bộ. Học là Giỏi hỗ trợ phụ huynh tìm hiểu kiến thức dạy học cho trẻ với các tài liệu, khóa học và hướng dẫn thực tiễn, giúp quá trình đồng hành cùng con hiệu quả hơn.